Współczesna posługa akolity w liturgii

Papież Paweł VI na mocy motu proprio „Ministeria quaedam” z 15 VIII 1972 r. zniósł cztery mniejsze święcenia: lektoratu, akolitatu, ostiariatu i egzorcystatu oraz wyże święcenia subdiakonatu (wszystkie z ustanowienia Kościoła) i ustanowił dwie posługi: lektoratu i akolitatu.

Lektora i akolity od tej pory nie wyświęca się, lecz ustanawia. Ustanowić może wykonujących te posługi biskup lub wyższy przełożony zakonny. Akolitą może być mężczyzna: alumn seminarium duchownego przygotowujący się do kapłaństwa lub inny świecki mężczyzna. Alumn zostaje akolitą na czwartym roku studiów i jest nim do czasu przyjęcia diakonatu, natomiast inny mężczyzna świecki jest ustanawiany akolitą na stałe. Akolitę ustanawia się podczas Mszy Świętej, po Ewangelii, przez modlitwę i wręczenie pateny z chlebem lub kielicha z winem. Biskup podając patenę lub kielich mówi: „Przyjmij naczynie z chlebem (lub kielich z winem) do sprawowania Eucharystii i tak postępuj, abyś mógł godnie służyć Kościołowi przy stole Pańskim”. Strojem liturgicznym akolity jest alba, w jej braku komża.

Akolita jest nadzwyczajnym szafarzem Komunii Świętej podczas Mszy Świętej lub po za nią. Może to czynić w braku odpowiedniej liczby kapłanów lub diakonów, a nawet przy ich obecności, gdyby bez pomocy akolity liturgia nadmiernie wydłużyłaby się. Akolita także może zanosić Komunię Świętą chorym w szpitalach lub w domach prywatnych. W braku kapłana lub diakona mógłby akolita zanieść Komunię umierającej osobie w formie Wiatyku. Akolita może też dokonywać puryfikacji (oczyszczenia) naczyń liturgicznych: pateny, kielicha, puszki. Wolno również akolicie dokonać wystawienia i repozycji Najświętszego Sakramentu (w monstrancji lub puszcze), jednak bez prawa błogosławienia i przewodniczenia adoracji, jak to czynią kapłani i diakoni. Akolita podczas adoracji jest równy wszystkim zgromadzonym na niej.

Według „Dyrektorium duszpasterstwa służby liturgicznej”, Warszawa 2007, akolicie (ustanowionemu na stałe) można byłoby powierzyć w parafii następujące zadania poza wyżej wskazanymi.

Akolita mógłby zatroszczyć się sprawą adoracji Najświętszego Sakramentu w parafii poprzez budzenie wśród parafian potrzeby uczestniczenia w niej, przez zachętę do udziału indywidualnego (nawiedzenie Najświętszego Sakramentu) i wspólnotowego (np. podczas Czterdziestogodzinnego nabożeństwa). Do akolity mogłaby też należeć troska o organizowanie procesji eucharystycznych, ich przygotowanie i owocny w nich udział wiernych, dorosłych, młodzieży i dzieci.

Przygotowanie uroczystości liturgicznych w parafii, to następne pole do działania dla akolity. Akolita mógłby pomóc duszpasterzom w przygotowaniu takich uroczystości, jak Triduum Paschalne, Narodzenie Pańskie, odpust parafialny, rekolekcje, Czterdziestogodzinne nabożeństwo. Chodziłoby tu o to, aby akolita przygotował do udziału w tych uroczystościach odpowiednie zespoły zarówno pod strony teoretycznej jak i praktycznej.

Wiele do zrobienia mógłby mieć akolita, podejmując troskę o chorych, więc zanosząc im Komunię Świętą w poszczególne niedziele, pierwsze piątki lub soboty, poświęcając swój czas na rozmowę z chorymi, w razie konieczności przygotowując od strony praktycznej, ale też i modlitewnej do przyjęcia sakramentu namaszczenia chorych i Wiatyki, usposabiając terminalnie chorych do spokojnego odejścia do domu Ojca w niebie. Akolita wraz z innymi zaangażowanymi parafianami mógłby zorganizować chorym, staruszkom dojazd do kościoła na Mszę niedzielną i świąteczną lub dopomóc im dojść do parafialnej świątyni.